Δαμασκός: τι να δεις στην πιο παλιά πόλη της Συρίας

Φτάνοντας στη Δαμασκό κατευθείαν από το αεροδρόμιο της Βηρυτού, ξεκίνησε και η περιήγησή μας στην Παλιά Πόλη.

Η Συρία, όπως και ο Λίβανος, αντιμετωπίζουν πρόβλημα με το ρεύμα (εκτός των άλλων), και έχουν συχνά διακοπές. Για το λόγο αυτό, τα πρακτορεία επιλέγουν κυρίως ξενοδοχεία 4 & 5* που χρησιμοποιούν γεννήτριες. Στην πρωτεύουσα, τα περισσότερα από αυτά που βρίσκονται μέσα στην παλιά πόλη, ήταν κάποτε παλάτια, τα Δαμασκηνά αρχοντικά όπως λέγονται, με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική (αραβικές λεπτομέρειες στη διακόσμηση και εσωτερικούς κήπους με συντριβάνια), που μετατράπηκαν σε πολυτελή ξενοδοχεία.

Ένα από αυτά ήταν και το δικό μας, το Dar Al Yasmin, με σκηνικό πραγματικά βγαλμένο από το παραμύθι 1000 και 1 νύχτες!!!

Η Δαμασκός δεν κατακτήθηκε ποτέ ούτε από τους αντάρτες, ούτε από τους τζιχαντιστές, και είναι μία από τις λίγες πόλεις της χώρας που έμειναν ανέπαφες από τον πόλεμο. Ο στρατός της κυβέρνησης ήταν αρκετά ισχυρός, ώστε να κρατήσει τους εχθρούς έξω από την παλιά αλλά και τη νέα πόλη, και γκρεμισμένα κτήρια βλέπεις μόνο στα προάστια. 

Παρόλ’αυτά, έστω και με μία μικρή βόλτα στην πιο παλιά κατοικήσιμη πρωτεύουσα του κόσμου, μπορείς να διακρίνεις την παρακμή, τα ερειπωμένα σπίτια, τα παρατημένα δρομάκια και όλα όσα άφησε πίσω του ο εμφύλιος και η οικονομική κρίση, η οποία συνεχίζει να ταλαιπωρεί μέχρι και σήμερα αυτό τον εκπληκτικό λαό.  Και αναφέρομαι κυρίως στον λαό, γιατί ως χώρα μπορεί να μη με ξετρέλανε, αλλά οι Σύριοι ήταν για μένα μια μεγάλη έκπληξη, από την πρώτη κιόλας στιγμή που βγήκαμε στους δρόμους της Δαμασκού!

Ενώ γενικά το ταξίδι στη χώρα είναι απαγορευμένο για τους μεμονωμένους τουρίστες, μέσα στις πόλεις μπορείς να κυκλοφορήσεις άνετα χωρίς τη συνοδεία του γραφείου. Έτσι κι εμείς, περιμένοντας τον ξεναγό μας, αποφασίσαμε να βγούμε στη γειτονιά του ξενοδοχείου και να τσιμπήσουμε κάτι πρόχειρο. Ακόμα όμως δεν είχαμε στα χέρια μας τοπικό νόμισμα, και δε γνωρίζαμε ότι δεν μπορούσαμε να πληρώσουμε πουθενά με δολάρια ή ευρώ, γιατί θεωρείται παράνομο από το κράτος. 5 γυναίκες λοιπόν, βολοδέρναμε στους δρόμους, χωρίς να μπορούμε καν να συνεννοηθούμε, αφού κανένας δε μιλούσε Αγγλικά. Μάλλον όμως δείχναμε πολύ πεινασμένες και απελπισμένες, και ο Αλλάχ μας λυπήθηκε….

Τελικά δεν ήταν ο Αλλάχ, αλλά ο φούρναρης που είχε ήδη αρνηθεί να πληρωθεί σε ξένο νόμισμα και προς μεγάλη μας έκπληξη, μας φώναξε και μας πρόσφερε ό,τι θέλαμε χωρίς χρήματα! Το μόνο που ζήτησε ο καημένος ήταν σέλφις!!! (εννοείται πως εμείς επιστρέψαμε μόλις κάναμε συνάλλαγμα, και τον πληρώσαμε κανονικά!)

Η αμέσως επόμενη έκπληξη, ήρθε ουρανοκατέβατη από έναν ευγενέστατο κύριο που συναντήσαμε τυχαία στο δρόμο, κατά τη διάρκεια της προσπάθειάς μου να μιλήσω Αραβικά με τους ντόπιους. Τελικά ο άγνωστος ήταν γνωστός ξεναγός και καθηγητής του δικού μας ξεναγού Rami, και μετά από τις συστάσεις, ο αγαπητός κος Abdull μας κάλεσε σπίτι του για κουβέντα και αράκ! Η απρόβλεπτη επίσκεψή μας στην αυλή του σπιτιού του εκείνο το βράδυ ήταν πλήρως επιμορφωτική και απίστευτα διασκεδαστική, επιβεβαιώνοντας για ακόμα μία φορά την αστείρευτη φιλοξενία αυτού του λαού.

Στη Συρία συνυπάρχουν αρμονικά οι θρησκείες του Ισλάμ και του Χριστιανισμού.

Οι κάτοικοι της χώρας (οι περισσότεροι Μουσουλμάνοι αλλά και Χριστιανοί Ορθόδοξοι), ζουν χωρίς προβλήματα μεταξύ τους και οι γυναίκες είναι ελεύθερες να ντύνονται αναλόγως με τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Έτσι, περπατώντας στους δρόμους της πρωτεύουσας κυρίως, θα συναντήσεις και μπούργκες, και μαντίλες, και σκισμένα τζιν, ενώ στο ίδιο τετράγωνο μπορεί να δεις Ορθόδοξες εκκλησίες μαζί με τζαμιά!

Η περιήγησή μας στη Δαμασκό περιελάμβανε επισκέψεις στα σημαντικότερα μνημεία της, αλλά και ατελείωτες βόλτες στα δαιδαλώδη στενάκια της παλιάς πόλης και της μεγαλύτερης σουκ (αραβικό παζάρι).

Επισκεφθήκαμε αρκετές Χριστιανικές εκκλησίες, κάποια παλιά αρχοντικά-παλάτια, τον εμπορικό δρόμο Straight street της παλιάς πόλης με τα παραδοσιακά καφενεία και τα μικρά μαγαζάκια, το Εθνικό Μουσείο, ένα Σιιτικό τζαμί, στο οποίο πετύχαμε και τελετή εξαγνισμού, και τέλος, το εκπληκτικό τζαμί Umayyad, με την εντυπωσιακή αυλή, το οποίο στεγάζει το μαυσωλείο του Ιωάννη του Βαπτιστή

Al Hamidiye souq

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κομμμάτια αυτής της περιήγησης, ήταν αναμφισβήτητα η βόλτα μέσα στη μεγαλύτερη σουκ της πόλης, την Al Hamidiye, με τα ατελείωτα δρομάκια και τα μαγαζάκια που πουλούσαν ότι μπορείς να φανταστείς. Το μόνο αρνητικό σε όλες τις αγορές που επισκεφθήκαμε στη Συρία, ήταν τα αμέτρητα μαγαζιά με κινέζικα προϊόντα, κυρίως παιδικά παιχνίδια και απομιμήσεις ρούχων, παπουτσιών και αξεσουάρ. Η αλήθεια είναι πως τόση κινεζίλα δεν έχω ξαναδεί σε μουσουλμανική αγορά πουθενά μέχρι τώρα! Από εκεί και πέρα, η σουκ ήταν το κλασικό παζάρι με τα μπαχάρια, τους πλανόδιους πωλητές, τον χαμό από κόσμο, τη φασαρία, και όλα τα ωραία που βρίσκεις στις αντίστοιχες μουσουλμανικές αγορές του πλανήτη. 

Αυτό που κάνει ξεχωριστή όμως την Al-Hamidiye, είναι το πασίγνωστο παραδοσιακό παγωτό Bakdash, στο οποίο πρέπει να δώσεις μάχη με τις ατελείωτες ουρές των ντόπιων, για να το απολαύσεις. Αν και δεν ήταν τόσο γλυκό και γευστικό όσο το περίμενα, η ποσότητα ήταν τεράστια για ένα άτομο! Ακόμα και ο τρόπος που το σερβίρουν είναι ιδιαίτερος, καθώς πετάνε μία μεγάλη μπάλα σε μια λεκάνη με φυστίκια αιγίνης, τη βάζουν μετά στο κεσεδάκι και συμπληρώνουν με μια επίσης μεγάλη κουταλιά πηχτής κρέμας.

Το αποτέλεσμα είναι πραγματικά εντυπωσιακό!      

Ο παραμυθάς της Δαμασκού

Μία ακόμα μοναδική εμπειρία που πρέπει οπωσδήποτε να ζήσεις στη Συριακή πρωτεύουσα, είναι το έθιμο του διάσημου παραμυθά ή “Hakawati“ όπως τον ονομάζουν εδώ.

Η παράδοση αυτή κρατάει πάνω από 20 χρόνια, και λαμβάνει χώρα στο καφενείο Al-Nawfara που βρίσκεται μέσα στην παλιά πόλη, απέναντι ακριβώς από το Μεγάλο τζαμί.

Εδώ λοιπόν ο εκάστοτε παραμυθάς, κρατώντας ένα σπαθί στο ένα χέρι και ένα παλιό βιβλίο στο άλλο, διασκεδάζει κάθε μέρα ντόπιους και επισκέπτες διαβάζοντας ποιητικές ιστορίες αγάπης από τις 1000+1 νύχτες. Όποτε θεωρεί ότι η ιστορία έχει σασπένς ή κάποιοι απλά χαζεύουν και μιλάνε, χτυπάει με δύναμη το σπαθί πάνω στο διπλανό τραπεζάκι για να τραβήξει την προσοχή. Το θέμα είναι ότι εάν δεν το περιμένεις σε κοψοχολιάζει κανονικότατα!

Η παράσταση διήρκεσε περίπου 40′ και παρόλο που δεν καταλαβαίναμε γρι, διασκεδάσαμε αφάνταστα!

Το Σιϊτικό τζαμί, Sayyidah Ruqayyah

Το εκπληκτικό Σιϊτικό τζαμί “Sayyidah Ruqayyah” ήταν ίσως η πιο ιδιαίτερη εμπειρία που βίωσα στη Δαμασκό, αν και προέρχεται από τα βάθη του Ιράκ, και δεν έχει καμία σχέση με τις θρησκευτικές παραδόσεις της Συρίας.

Με στοιχεία μοντέρνας Ιρανικής αρχιτεκτονικής, το τζαμί είναι αφιερωμένο στην κόρη του Al-Husayn ibn ‘Alī (τρίτος Ιμάμης των Σιϊτών Μουσουλμάνων και εγγονός του Προφήτη Μοχάμεντ), η οποία σύμφωνα με τον μύθο, πέθανε από τα κλάματα στην ηλικία των 4 ετών, και το σώμα της μεταφέρθηκε στο εντυπωσιακό μαυσωλείο που στεγάζεται εκεί μέσα.

Για να μπεις στο τζαμί ως γυναίκα, θα πρέπει να φορέσεις μία μακριά μαύρη κελεμπία με  κουκούλα, ώστε να καλύπτεις ολόκληρο το σώμα, το κεφάλι και τα μαλλιά. Η είσοδος για τις γυναίκες είναι διαφορετική από εκείνη των αντρών, οι οποίοι φυσικά δε φοράνε κάτι άλλο πάνω από τα ρούχα τους, και το μόνο που μπορείς να πάρεις μαζί σου είναι το κινητό τηλέφωνο. Παπούτσια και προσωπικά αντικείμενα, τσάντες, κλπ, πρέπει να παραδοθούν στην είσοδο και φυλάσσονται σε ντουλαπάκια.

Το περιέργο όμως στο όλο σκηνικό, δεν ήταν το -πανέμορφο ομολογουμένως-τζαμί, αλλά μία συγκλονιστική τελετή κάθαρσης, που έτυχε να λαμβάνει χώρα την ώρα ακριβώς που το επισκεφθήκαμε.

Αρχικά στην αυλή, ένας άντρας όρθιος έψελνε, ενώ τριγύρω του οι καθισμένοι άντρες και γυναίκες χτυπούσαν με το χέρι την καρδιά τους. Λίγο πιο μέσα, στον κυρίως χώρο του τζαμιού, ακόμα ένας άντρας έψελνε όρθιος, και όσοι κάθονταν στο πάτωμα, έκλαιγαν και φώναζαν. Πάνω στο χαλί είχαν απλώσει άπειρα συσκευασμένα γλυκά, καραμέλες, διάφορα φαγώσιμα και κούκλες κοριτσάκια. Τις κούκλες τις είχα προσέξει γενικά στους δρόμους της πόλης, και μου έκανε εντύπωση που τις πουλούσαν παντού, αλλά δεν έδωσα ιδιαίτερη σημασία γιατί θεώρησα ότι ήταν απλά ένα παιδικό παιχνίδι. Το μυαλό μου πήγε κατευθείαν σε κηδεία ή μνημόσυνο μικρού κοριτσιού, και ένοιωσα πολύ άσχημα βλέποντας την οικογένεια να σπαράζει στο κλάμα…..  

Συνεχίζοντας προς την τελευταία αίθουσα του τζαμιού, αντίκρυσα μία ακόμα περίεργη σκηνή: οι μαυροφορεμένες πιστές έκλαιγαν πάνω στο μαυσωλείο, κρατώντας κούκλες και μωρουδιακά ρούχα. Εκεί κατάλαβα ότι μάλλον κάτι άλλο συνέβαινε και σίγουρα όχι κηδεία. Όντως, ο ξεναγός μας εξήγησε ότι όλοι εκείνοι οι πιστοί έκλαιγαν για τη μικρή που ήταν θαμμένη εκεί μέσα, και όχι για κάποιον πρόσφατο θάνατο. Όπως επίσης ότι όλο αυτό το σκηνικό ήταν μία τελετή κάθαρσης που είναι κάτι πολύ συνηθισμένο στη θρησκεία τους.

Η Συριακή κουζίνα

Το φαγητό είναι από μόνο του μια ξεχωριστή κατηγορία. Η Συριακή κουζίνα είναι παρόμοια με του Λιβάνου, με εκπληκτικές γεύσεις και μεγάλη ποικιλία σε πιάτα με κρέας και όσπρια. Ότι και να δοκιμάσαμε ήταν γευστικότατο, από εστιατόριο μέχρι ταβερνάκι του δρόμου και πρόχειρο σάντουιτς στο χέρι. Σαουάρμα, φαλάφελ, κεμπάμπ, kibbeh, φατούς και χούμους, είναι μερικά από τα άπειρα διάσημα πιάτα της χώρας αλλά και γενικά της Μέσης Ανατολής.

Τα δε γλυκά τους, είναι συγκλονιστικά! Ειδικά το κιουνέφε με κανταϊφι (κουνάφα το λένε εδώ) ήταν από τα πιο νόστιμα που έχω δοκιμάσει, και πολύ ανώτερο του Λιβάνου που το φτιάχνουν αποκλειστικά και μόνο με σιμιγδάλι και γίνεται εντελώς στεγνό. Και μην ξεχνάμε φυσικά, το διάσημο παγωτό Bakdash της σκεπαστής αγοράς!

Αν και Μουσουλμανική χώρα, το αλκοόλ επιτρέπεται παντού, και μάλιστα το εθνικό τους ποτό αράκ, παρόμοιο με το δικό μας ούζο, είναι απαραίτητο σε όλα τα γεύματα! Ακόμα και η διασκέδασή τους μοιάζει πολύ με τη δική μας, με μοντέρνα αλλά και παραδοσιακά μπαράκια.