Πριν ενάμιση χρόνο περίπου, έτυχε να δω κάπου στα social media ένα τοπίο τόσο εξωπραγματικό που φάνταζε ψεύτικο. Με τα πολλά το έψαξα, και ανακάλυψα ένα άγνωστο σημείο στον χάρτη, κάπου στη μέση του νοτιοδυτικού Καζακστάν. Το όνομα αυτού Mangystau, όπως και η υπόλοιπη περιοχή αλλά και η μικρή πόλη δίπλα στο Ακτάου, την πρωτεύουσα της περιφέρειας Μανγκιστάου και σημαντικού λιμανιού στην Κασπία θάλασσα. Ως Μανγκιστάου αναφέρεται και η περιοχή με αυτούς τους πολύχρωμους, περίεργους γεωλογικούς σχηματισμούς που ανήκουν στο Εθνικό Πάρκο Ustyurt και που κάποτε αποτελούσε τον βυθό του προϊστορικού ωκεανού της Τηθύος.
Το διάστημα που έπεσε στην αντίληψή μου το μέρος αυτό και μου κίνησε κατευθείαν το ενδιαφέρον, είχα προγραμματίσει ήδη το ταξίδι μου στο Αφγανιστάν, οπότε το Μανγκιστάου μπήκε στη λίστα για αργότερα. Έτσι λοιπόν ένα χρόνο μετά, το Νοέμβριο του 2024, αποφάσισα να επιστρέψω στην Κεντρική Ασία, για να ολοκληρώσω την περιήγησή μου στο δυτικό Ουζμπεκιστάν και το Καρακαλπακστάν, να περάσω από εκεί στο νοτιοδυτικό Καζακστάν για το Μανγκιστάου, και να συνεχίσω προς τη νότια πλευρά της χώρας μέχρι τη Σιμκέντ. Για τη διοργάνωση της επίσκεψής μου στην περιοχή, ήρθα σ ’επαφή με το τοπικό γραφείο Red Maya Travel, με το οποίο είχα ήδη επικοινωνήσει και παλιότερα. Λόγω εποχής δεν υπήρχαν οργανωμένα γκρουπ, οπότε αποφάσισα να κλείσω μια 2ήμερη πριβέ εκδρομή με τζιπ 4×4 στα πιο σημαντικά σημεία ενδιαφέροντος του Μανγκιστάου, καθώς δεν υπάρχουν δρόμοι για συμβατικό όχημα.
Πρόγραμμα εκδρομής:
Ημέρα 1η:
Αναχωρήσαμε από Ακτάου νωρίς το πρωί, και οδηγώντας για ώρες στις ατελείωτες επίπεδες στέπες του Καζακστάν, η πρώτη μας στάση ήταν η Νεκρόπολη και το υπόσκαφο τζαμί Shopan Ata για επίσκεψη, αλλά και για το μεσημεριανό μας γεύμα, στην αίθουσα του κανονικού τζαμιού έξω τη Νεκρόπολη.
Στη συνέχεια και λίγο πριν το ηλιοβασίλεμα, φτάσαμε στο πιο εντυπωσιακό αξιοθέατο της περιοχής, το εξωπραγματικό οροπέδιο Bozjyra.
Διανυκτερεύσαμε σε δωμάτιο-ξενώνα του τζαμιού Beket Ata, ένα ακόμα υπόγειο τζαμί που επισκευθήκαμε την επόμενη ημέρα νωρίς το πρωϊ, πριν ξεκινήσουμε την περιήγησή μας στα υπόλοιπα αξιοθέτα.
Ημέρα 2η:
Μετά από την επίσκεψη του Beket Ata, αναχωρήσαμε για το Bozjyra πανόραμα, με την ατελείωτη θέα αυτών των απίθανων βράχων και του ερημικού τοπίου από την απέναντι πλευρά, και συνεχίσαμε προς το βουνό Bokty, το οποίο φιγουράρει στο χαρτονόμισμα των 1000tenge του Καζακστάν.
Τελευταία στάση οι λόφοι Tiramisu, με τα εκτυφλωτικά κοκκινωπά χρώματα που εναλλάσσονται σε διαφορετικά επίπεδα.
Στην επιστροφή προς το Ακτάου επισκευθήκαμε μια φάρμα με καμήλες, η οποία δυστυχώς είχε ήδη κλείσει, κάνοντας στη συνέχεια μια τελευταία στάση για φωτογραφίες στους χρυσαφένιους αμμόλοφους της περιοχής που θυμίζουν έρημο Σαχάρα.
Η διαδρομή από το Ακτάου μέχρι την πρώτη μας στάση στη Νεκρόπολη ήταν μονότονη, διασχίζοντας τεράστιες εκτάσεις επίπεδης στέπας. Το μοναδικό ενδιαφέρον ήταν κάποιες διάσπαρτες καμήλες με μία αλλά και δύο καμπούρες, οι γνωστές Βακτριανές της κεντρικής Ασίας, που τριγυρνούσαν ελεύθερες για κάποιο διάστημα, μέχρι να τις μαζέψουν οι ιδιοκτήτες τους πίσω στις φάρμες.
Η νεκρόπολη και το υπόγειο τζαμί Shopan-Ata είναι ένα από τα ιερά μέρη στα οποία οι επισκέπτες του Mangystau κάνουν στάση για προσκύνημα, και θεωρείται ως υποδειγματική αναπαράσταση της αρχιτεκτονικής των Σούφι. Το νεκροταφείο φιλοξενεί διάφορα μνημεία, όπως αρχαίους φράχτες, επιτύμβιες στήλες και ογκόλιθους, που είναι χαρακτηριστικά του μεσαιωνικού Τουρκμενικού και Καζακικού πολιτισμού. Λαξευμένο στο βράχο, το τζαμί αποτελείται από 12 μικρά δωμάτια που συνδέονται μεταξύ τους, και το καθένα εξυπηρετεί διαφορετικούς σκοπούς.
Εμείς (εγώ και ο οδηγός μου) αφού πρώτα γευματίσαμε στον κοινόχρηστο χώρο του κλασικού τζαμιού έξω από τη Νεκρόπολη, περιηγηθήκαμε στους τάφους και στο υπόσκαφο τζαμί που ήταν πολύ ιδιαίτερο και εξαιρετικά ενδιαφέρον.
Ο κοινόχρηστος χώρος που χρησιμοποιείται για ξεκούραση αλλά και φιλοξενία των επισκεπτών της περιοχής, ήταν γεμάτος με ντόπιους προσκυνητές και ένα μικρό γκρουπ τουριστών, και τα τραπέζια ήταν στρωμένα με διάφορα φαγητά, ψωμιά και γλυκά, όλα προσφορές και δώρα των επισκεπτών. Εμείς είχαμε ήδη προμηθευτεί το δικό μας γεύμα από τοπικό εστιατόριο, και απολαύσαμε το παραδοσιακό τσάϊ με γάλα, που δεν λείπει ποτέ από το Καζακικό τραπέζι.
Η νεκρόπολη Shopan Ata
Το υπόγειο/υπόσκαφο τζαμί της Νεκρόπολης
Η είσοδος και κύρια αίθουσα του τζαμιού
Απολαμβάνοντας το τσάϊ μας στον κοινόχρηστο χώρο του ξενώνα
Η διαδρομή προς το οροπέδιο Bozjyra
Επόμενη στάση λίγο πριν το ηλιοβασίλεμα το εκπληκτικό φυσικό θαύμα Bozjyra, με ένα μοναδικό τοπίο από διαβρωμένους βραχώδεις σχηματισμούς και όμορφα φαράγγια.
«Το Bozjyra είναι ένα υπέροχο δημιούργημα καιρικών συνθηκών και διάβρωσης, τμήμα του οροπεδίου Ustyurt και περιλαμβάνει τεράστιες ερήμους από πηλό, ασβεστολιθικά βουνά, και μυτερά βράχια ύψους άνω των 200 μέτρων. Στη Μεσοζωική εποχή αυτή η περιοχή καλύπτονταν από τον ωκεανό της Τηθύος, όπου τα κύματα του ωκεανού και μετά ο ήλιος και ο άνεμος όταν εξαφανίστηκε όλο το νερό, διαμόρφωσαν το τοπίο σε αυτό που μπορεί να δει κανείς σήμερα, το άνυδρο, ανοιχτό γκρι τοπίο που το έκανε να μοιάζει με ένα κομμάτι της Σελήνης στη Γη. Σε κάποια σημεία μάλιστα, παρατηρούνται πολλά απολιθωμένα κοχύλια και δόντια προϊστορικών καρχαριών».
Οδηγώντας για περίπου μιάμιση ώρα πάνω στο βραχώδες οροπέδιο, παρκάραμε το αυτοκίνητο σε ένα σημείο χαμηλά, κάτω ακριβώς από ένα τεράστιο βράχο, στον οποίο θα έπρεπε να ανεβούμε με τα πόδια για 15 με 20 λεπτά. Ενώ από εκείνη την πλευρά δεν μπορείς με τίποτα να καταλάβεις τι σε περιμένει φτάνοντας στην κορυφή, αυτό που αντικρίζουν τα μάτια σου από εκεί πάνω, σου κόβει κυριολεκτικά την ανάσα!
Μια τεράστια, ατελείωτη, λευκή βραχώδης έρημος απλώνεται μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι!
Λίγα μόνο διάσπαρτα μυτερά βράχια, που ξεφυτρώνουν άναρχα μέσα από τα έγκατα της γης, διακόπτουν αυτή την απίστευτη απεραντοσύνη!!
Και εκεί αναρωτιέσαι: που βρίσκομαι τώρα, πατάω ακόμα πάνω στη γη,
ή μήπως μεταφέρθηκα με κάποιον ανεξήγητο τρόπο στον πλανήτη Άρη?
Συνεχίσαμε το περπάτημα μέχρι λίγο πιο κάτω, στο σημείο εκείνο με την πανοραμική θέα, πάνω ακριβώς από τα εντυπωσιακά βράχια της φωτογραφίας. Δεν υπάρχουν κατάλληλες λέξεις να περιγράψουν τα συναισθήματα εκείνης της στιγμής! Μόνο δέος και σεβασμός απέναντι στον πιο ταλαντούχο καλλιτέχνη, που δεν είναι άλλος από την ίδια τη φύση!
Ο ουρανός δυστυχώς δεν ήταν πολύ καθαρός, αλλά τουλάχιστον προλάβαμε να βγάλουμε λίγες φωτογραφίες και να φύγουμε πριν δύσει ο ήλιος. Η νύχτα μας βρήκε στο τζαμί Beket Ata, όπου γευματίσαμε ακόμα μία φορά με τους ντόπιους προσκυνητές και κοιμηθήκαμε στον ξενώνα.
Απολαμβάνοντας το δείπνο μας με τους ντόπιους στο τζαμί Beket Ata
Το δωμάτιο των γυναικών στον ξενώνα του τζαμιού
Το πρωϊ ο οδηγός μου Sake πρότεινε να επισκευθούμε το υπόσκαφο τζαμί που βρισκόταν αρκετά πιο μακριά από το τζαμί που διανυκτερεύσαμε, κι έτσι ξεκινήσαμε με τα πόδια να κατεβαίνουμε προς τα κάτω. Η θέα από ψηλά ήταν και από εδώ πολύ εντυπωσιακή, μόνο που ο καιρός είχε αλλάξει με πολύ κρύο και τρελό αέρα. Το υπόγειο τζαμί ήταν τελικά 2 χιλιόμετρα μακριά και δεν επέτρεπαν τη φωτογράφιση μέσα, οπότε καθίσαμε ελάχιστα και επιστρέψαμε ανεβαίνοντας άλλα 2χλμ. Να πω την αλήθεια, δεν ξέρω εάν άξιζε η ταλαιπωρία τόσων χιλιομέτρων, καθώς το τζαμί δεν είχε το ενδιαφέρον του προηγούμενου Shopan Ata, παρά μόνο τη θέα προς την βραχώδη έρημο.
Η επόμενη στάση μας ήταν το Bozjyra πανόραμα, το οποίο είναι εύκολα προσβάσιμο με το αυτοκίνητο και δεν χρειάζεται περπάτημα ή σκαρφάλωμα. Η θέα ήταν παρόμοια με της προηγούμενης ημέρας από την απέναντι πλευρά. Απλά εδώ φτάνεις πιο κοντά στους μικρότερους βραχώδεις σχηματισμούς που είναι αρκετά πιο μακριά από τους μυτερούς βράχους του προηγούμενου σημείου. Κι εκεί δυστυχώς ο αέρας ήταν πάρα πολύ δυνατός, με αποτέλεσμα όχι μόνο να μην μπορώ να πλησιάσω πολύ κοντά στον γκρεμό, αλλά και γενικά να μην μπορώ να σταθώ άνετα για να τραβήξω φωτογραφίες και βίντεο.
Το οροπέδιο Ustyurt λέγεται πως ήταν ο πυθμένας του αρχαίου ωκεανού της Τηθύος, που ήταν φτιαγμένος από άργιλο, άμμο και διάφορους οργανισμούς, και γι’ αυτό δίνει στα τοπία διαφορετικά χρώματα αναλόγως την ώρα της ημέρας. Τις πρωϊνές ώρες με ηλιόλουστο καιρό το τοπίο είναι λευκό, το βράδυ αποκτά κρεμ αποχρώσεις και κατά τη διάρκεια του ηλιοβασιλέματος γίνεται μωβ.
Κατεβαίνοντας προς το υπόγειο τζαμί
Το τζαμί που διανυκτερεύσαμε
Διασχίζοντας το οροπέδιο Bozjyra
Η συνέχεια μας βρήκε σε κάτι περίεργους δρόμους, που ουσιαστικά δεν ήταν δρόμοι, αλλά αυτοσχέδια μονοπάτια από κάποιο άλλο τζιπ που είχε έρθει πριν από μας. Μια πρόσφατη καταιγίδα είχε αλλάξει την μορφολογία του εδάφους, με λάσπες και χαντάκια, και αναγκαστικά άλλαξε και τη δική μας διαδρομή. Στο τέλος όμως τα καταφέραμε και βρεθήκαμε κοντά στο βουνό Bokty, το διάσημο σχέδιο του χαρτονομίσματος των 1000 τένγκε της Εθνικής Τράπεζας του Καζακστάν.
«Το όρος Bokty υψώνεται πάνω από την επίπεδη επιφάνεια σαν ένα τεράστιο πήλινο τραπέζι. Από τη μια πλευρά, το βουνό μοιάζει με αναποδογυρισμένη λευκή βάρκα με πορτοκαλοκίτρινο πυθμένα καλυμμένο με καφέ φύκια. Από την άλλη πλευρά, είναι μια ασυνήθιστα μεγάλη πυραμίδα, ένα δημιούργημα της φύσης. Το βουνό ξεκινάει από τα 8 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και το ύψος του φτάνει τα 165 μέτρα. Το κλίμα στην περιοχή είναι έντονα ηπειρωτικό, χαρακτηριστικό για το Mangystau. Η βροχόπτωση είναι χαμηλή, επομένως η χλωρίδα είναι ελάχιστα ανεπτυγμένη, με λίγους θάμνους παρόμοιους με εκείνους της ερήμου. Από ζώα, συναντάμε καμήλες, σκορπιούς και σαύρες»
Τελευταία στάση της εκδρομής το εκπληκτικό – ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟ – βουνό Τιραμισού!
Είχα δει σε φωτογραφίες ότι ήταν πολύ εντυπωσιακό, αλλά δεν περίμενα ότι από κοντά θα ήταν ακόμα περισσότερο!
«Η περιοχή Kyzylkup (Tiramisu) είναι ομαλοί χαμηλοί λόφοι που αποτελούνται από βράχους διαφόρων χρωμάτων που εναλλάσσονται μεταξύ τους, δημιουργώντας ένα συναρπαστικό θέαμα. Το χρώμα των στρωμάτων προκύπτει από πρόσμειξη διαφόρων ορυκτών. Τα λευκά στρώματα αποτελούνται από κιμωλία και τα κόκκινα περιέχουν σίδηρο. Λόγω της ασυνήθιστης πολυεπίπεδης δομής του, οι ντόπιοι του έχουν δώσει το όνομα “Tiramisu”, όπως το Ιταλικό γλυκό»
Στη διαδρομή της επιστροφής προς το Ακτάου, σταματήσαμε για φωτογραφίες σε μια φάρμα με καμήλες και στους αμμόλοφους του Μανγκιστάου, μια πολύ μικρή έκταση πορτοκαλοκόκκινης άμμου, που θυμίζει λίγο κάτι από έρημο Σαχάρα.
Το όρος Bokty πάνω στο χαρτονόμισμα του Καζακστάν
Οι εκτυφλωτικοί χρωματισμοί του εδάφους στους λόφους Tiramisu
Στους αμμόλοφους του Mangystau
Η 2ήμερη απόδρασή μου στη συγκλονιστική αυτή περιοχή του νοτιοδυτικού Καζακστάν έφτασε δυστυχώς στο τέλος της. Επέστρεψα πίσω στο Ακτάου για να συνεχίσω την περιπλάνησή μου στην υπόλοιπη χώρα, κρατώντας στη μνήμη μου όλες εκείνες τις απόκοσμες εικόνες από το εξωγήϊνο τοπίο που οι ντόπιοι ονομάζουν πλανήτη Άρη.
Είτε πάντως ως Άρης, είτε ως σελήνη, είτε ως ο βυθός ενός προϊστορικού ωκεανού, το οροπέδιο Mangystau προκαλεί μόνο θαυμασμό και ανατριχίλα!
TIPS:
- Οι κάτοχοι Ελληνικού διαβατηρίου δεν χρειάζονται βίζα για την παραμονή τους στη χώρα έως 30 ημέρες
- Ταξίδεψα με τρένο από το Ουζμπεκιστάν στο Μανγκιστάου, μια μικρή πόλη 20χλμ. έξω από το Ακτάου. Εκεί βρίσκεται ο κοντινότερος σιδηροδρομικός σταθμός, και για το κέντρο του Ακτάου χρησιμοποίησα shared taxi
- Υπάρχουν πολλές πτήσεις από διάφορες χώρες με προορισμό το Ακτάου, καθώς είναι το βασικό αεροδρόμιο της περιοχής του νοτιοδυτικού Καζακστάν